Foto: Radio Olsztyn

„To nie tylko moja ziemia, nie tylko moje niebo” 

Rok 1989 był bardzo ważny dla mieszkańców Warmii i Mazur z punktu widzenia procesów socjologicznych.

Przez wiele lat nie interesowano się wielokulturowością Warmii i Mazur. W wyniku powojennych zmian granic Polski na terenie Warmii i Mazur oprócz ludności rodzimej pojawiły się grupy ludności z całej praktycznie Polski, a wraz z nimi nowe odrębności kulturowe, takie jak zwyczaje, język, religia.

Warmia i Mazury od wieków były wielokulturowymi regionami, ale dopiero od roku 1998 można było tworzyć instytucje społeczeństwa obywatelskiego, m.in. stowarzyszenia. W nowej rzeczywistości należało stworzyć klimat „życia wśród innych ludzi, a nie obok nich”, poszukiwania wspólnego dobra i wspólnych wartości, szanowanych przez wszystkich, niezależnie od różnic, a przede wszystkim poznania „tych innych, bowiem większość konfliktów i nieporozumień na tle narodowościowym wynika z braku wiedzy, a brak wiedzy tworzy uprzedzenia i stereotypy. I po raz pierwszy od roku 1945powstało około trzydziestu stowarzyszeń mniejszości niemieckiej.

I należało zacząć pracę u podstaw, czyli opowiedzieć o ludziach, ich historii i kulturze, a także budować – jak to określano – mosty porozumienia. Stowarzyszenie Mazurskie próbowało w ciągu minionych trzydziestu lat realizować zakładane cele poprzez działalność kulturalną, wydawniczą i dydaktyczną.

Działalność kulturalna

W latach 1990 – 2020 najbardziej znaczącymi były dwie formy działalności kulturalnej: dwa razy w roku odbywały się duże międzynarodowe imprezy: Spotkania Letnie, które z czasem przyjęły nazwę Święto Kultury i Spotkań Stowarzyszenia Mazurskiego oraz Rozmowy Mazurskie.

Każde spotkanie miało trzywarstwowa strukturę: seminarium z określonym tematem, wykłady o literaturze dawnej i współczesnej oraz towarzyszące imprezy: spotkania autorskie, występy artystyczne, wystawy.

O różnorodności poruszanych spraw świadczą tematy seminariów.(załącznik nr 1 na końcu artykułu).

Rozmowy Mazurskie - to przede wszystkim spotkania z literaturą niemiecką i kulturą mazurską. Wiele miejsca poświęcono wydarzeniom historycznym i ich wpływom na losy jednostki. (tematyka seminariów w załączniku nr 2 na końcu artykułu). Cecha charakterystyczna wszystkich seminariów, które odbyły się w ramach Rozmów Mazurskich był czynny udział członków Stowarzyszenia Mazurskiego, którzy nie tylko przygotowywali referaty, ale także dzielili się swoimi, często tragicznymi, przeżyciami.

Oceniając z perspektywy 30 lat tematykę seminariów można zauważyć trzy fazy.

W pierwszej Mazurzy zajęli się sobą. Postanowili uporać się ze swoją skomplikowaną, wielopłaszczyznową tożsamością. Pytani o to, kim są, Niemcami czy Polakami, a jeżeli Mazurami, to bardziej niemieckimi czy bardziej polskimi, odpowiadali, że są takimi, jakimi ukształtował ich los. W 1945 byli Niemcami, potem, wbrew własnej woli, byli polonizowani. W 1990 roku nagle mogli wrócić do tego, co im zabrano, co ukrywali. Znów mogli spotykać się, mówić po niemiecku, sięgać po niemieckie książki i gazety, śpiewać dawne pieśni. Ale ta odmiana przyszła zbyt późno. Ceniony przez nich język niemiecki nie był już językiem ojczystym ich dzieci i wnuków. Wiele seminariów, zwłaszcza wiele Rozmów Mazurskich, poświęcono problemowi tożsamości, a także formom i metodom pielęgnowania języka ojczystego.

Druga faza działania Stowarzyszenia to otwarcie się na inne mniejszości narodowe w Polsce i w Europie. Tematyka tych seminariów to szeroki wachlarz zagadnień ważnych dla członków wszystkich mniejszości, dlatego też i referentami i zaproszonymi gośćmi byli przedstawiciele mniejszości ukraińskiej i białoruskiej, litewskiej, duńskiej, niemieckiej, węgierskiej, retoromańskiej, poznawano dzieje i współczesne problemy innych.

Trzecia faza - to kształtowanie dobrego klimatu między mniejszością niemiecką i społeczeństwem polskim. Członkowie Stowarzyszenia nie ukrywają, że ich losy są losami ludzi pogranicza, że ich tożsamość narodowa jest wielowarstwowa, sporo w niej - z racji historycznych uwarunkowań - elementów polskich. Po roku 1945 chodzili do polskich szkół, pracowali w polskich zakładach pracy, mają polskich małżonków.

Ważnymi i zawsze obecnymi podczas Spotkań Letnich i Rozmów Mazurskich były dzieci i młodzież, które uczą się języka niemieckiego na kursach organizowanych przez Stowarzyszenie Mazurskie.

Swego rodzaju kontynuacją tych spotkań jest "Masurische Storchenpost", bowiem wszystkie wygłoszone podczas seminariów referaty oraz glosy w dyskusjach są prezentowane na łamach miesięcznika.

Środowe Spotkania

Od stycznia 1992 miejscem Środowych Spotkań jest Miejska Biblioteka Publiczna w Mrągowie.

W ciągu minionych lat odbyło się ponad 200 spotkań. Podczas nich czytano fragmenty najciekawszych utworów literackich pisarzy wschodniopruskich: Marion Dönhoff, Siegfrieda Lenza, Arno Surminskiego, Herberta Reinossa, Horsta Michałowskiego, Ulli Lachauer.

Prezentowano nowe książki m.in. Nelly Marianne Wannow „Byłam i jestem Gdańszczankq", Andreasa Kosserta „Prusy Wschodnie. Historia i mity” Marion Dönhoff. „Ein widerständiges 3 Leben" ",Alice Schwarzer, Hanny Krall „Żal", Winfrieda Freunda „Dir ein Lied zu singen", Güntera Schiwego, „Wielki skarbiec mazurskich bajek, legend i podań" (wydany w języku polskim i niemieckim), „Kobieta o bursztynowych włosach. Mazurskie legendy i bajki", teksty Maxa Toeppena na nowo opowiedziane przez Herberta Somplatzkiego i „Tragarz duchów", bajki ludowe z Mazur, zebrane i przetłumaczone przez Jerzego Marka Lapo. Poszczególne spotkania przygotowują członkowie Stowarzyszenia Mazurskiego. Odbywały się spotkania m.in. z Anną Stasiak, tłumaczką prozy Arno Surminskiego, Joanną Demko, Andresem Kossertem, Małgorzatą i Grzegorzem Jasińskimi, Arkadiuszem Łubą.

Corocznie w grudniu odbywają się spotkania adwentowe, w których uczestniczą pastorzy ewangeliccy z Kętrzna, Sorkwit, Mrągowa, Olsztyna. Część artystyczną zawsze przygotowują uczniowie, uczący się języka niemieckiego, na organizowanych przez nasze Stowarzyszenie kursach.

W ciągu 29 lat gośćmi i referentami byli: Konsulowie Generalni RFN w Gdańsku:

dr Marianne Wannow, Dorothee Boden, Roland Fournes, dr Detlof von Berg, wicekonsul Andrea Pfannenschwarz,

przedstawiciele Konsulatu Generalnego RFN w Gdańsku:

Wolfgang Fischer, Günter Liebhart, Julia Hiltner, sekretarze Ambasady Niemiec: Joachim Bleicker i Marc Einchhorn oraz przedstawiciel Ambasady Niemiec Peter Zingraf, kierownik referatu Mniejszości Niemieckiej w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych Niemiec Rolf Gossmann oraz przedstawiciel tego resortu Peter Büttgen, wojewodwie olsztyńcy dr Roman Przedwojski, wicewojewodowie olsztyńscy dr Wacław Bartnik i Krzysztof Fabiański, Senator Ziemi Olsztyńskiej Erwin Kruk,

przedstawiciele Sejmiku Województwa Warmińsko-Mazurskiego, pełnomocnicy wojewody i marszałka ds. mniejszości narodowych: Wiktor Marek Leyk i Joanna Wańkowska-Sobiesiak przedstawiciele Ministerstwa Kultury i Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w Warszawie; dr Piotr Madajczyk, Jerzy Bisiak, Jerzy Zawisza, Łucja Wierzycka, Joanna Sielska, Anna Petrachowicz,

dyrektor Ostsee-Akademii dr Dietmar Albrecht,

poseł mniejszości niemieckiej Henryk Kroll,

przedstawiciele mniejszości niemieckiej w Danii (Bund deutscher Nordschleswiger): Elfi Krag i Philipp Iwersen, Armin i Susanne Nickelson, Franz Christiansen, Leif Nielsen, Harald Sondergaard, Barbara Meyer, Ingrid Brase Schloe, Willi Schidlowski, Betty Weinschenck

przedstawiciel mniejszości niemieckiej na Węgrzech Geza Hambuch, przedstawiciel mniejszości retromańskiej - Romedi Arquint przedstawiciele mniejszości narodowych w Polsce: białoruskiej - Sokrat Janowicz,

litewskiej - Romuald Januszanis,

ukraińskiej - Miron Sycz, Olga Sycz, Witold Kozubel, Aleksandra Latanyszyn,

niemieckiej - Eckhard Werner, Berta Ćwiek, Helena Oprzyńska, Willi Kobus,

dziennikarze: dr Petra Blacheta-Madajczyk „Die Brücke" i Renata Marsch-Potocka z DPA, Engelbert Miś z "Schlesisches Wochenblatt", Jörg Bernhard Bilke z „Kulturpolitische Korrespondenz" , Jerzy Chmielewski, redaktor naczelny „Czasopisu", Brigitte Jäger-Dabek, Jens Nygaard, redaktor duńskiej gazety "Flensburg Avis", redaktorzy „Mitteilungsblatt" „Allensteiner Nachrichten" z Olsztyna;

naukowcy: prof. Andrzej Sakson z Instytutu Zachodniego w Poznaniu, prof. Christofer Hermann z WSP w Olsztynie, prof. Swietlana Czerwonaja i prof. Janusz Małłek z UMK w Toruniu, prof. Grzegorz Jasiński, prof. Zbigniew Chojnowski, dr Marek Melnik, dr Teresa Brzeska-Smerek, dr Grzegorz Supady z Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, dr Ryszard Tomczyk z OBN w Olsztynie, dr Eric Dickins z Wielkiej Brytanii, prof. Wojciech Łukowski z Uniwersytetu Warszawskiego, dr Mathias Wagner, dr Piotr Bystrzycki, dr Marianne Kopp, przewodnicząca Agnes-MiegelGeselischaft" , dr Ulrich Mai z Uniwersytetu w Bielefeld, dr Gorzelik z Uniwersytetu Śląskiego, prezydent Federacyjnej Unii Europejskich Grup Narodowościowych, Romedi Arquint z Szwajcarii, dr Piotr Madajczyk z Polskiej akademii Nauk, pisarze.

Poeci: Herbert Reinoss, Renata Schumann, Erwin Kruk, Arno Surminski, Ingrid Brase Schloe, Horst Michalowski, Sokrat Janowicz, Joanna Wańkowska-Sobiesiak, Wojciech kass, Herbert Somplatzki, Nelly Wannow.

Teatry: Młodzieżowy Teatr z Nordszleswiku, teatr Litewski z Jurbakas, teatr z Koenigsbergu, Teatr Rodzinny Aleksandry Żabińskiej z Krutyni, „Mazurski Teatr Wędrowny”, Barbara Kratz.

Chóry: Chóry parafialne kościoła Ewangelicko-Augsburskiego z Giżycka i Sorkwit, Wschodniopruski Chór z Chemnitz.

Zespoły muzyczne: Rosenau-Trio z Baden-Baden, „Dumpczka” z Górowa Iławeckiego, „Saga” z Bartoszyc, „Masurenklang” z Piecek.

Autorzy wystaw malarskich i fotograficznych: Ingrid Brase Schloe z Danii, Ursel Doerr z Niemiec, Waldemar Bzura z Krutyni, Andrzej Zawrotny z Powałczyna.

Wymieniłam gości, którzy byli na naszych seminariach wielokrotnie.

Działalność wydawnicza

„Masurische Storchenpost" /Mazurska Poczta Bociania jest niemieckojęzycznym miesięcznikiem Stowarzyszenia Mazurskiego.  W pierwszym numerze redakcja wyjaśnia: „Oddajemy do Waszych rąk pierwszy numer STORCHENPOST. Dlaczego POCZTA BOCIANIA? Bo uczestnicy październikowego spotkania w Krutyni życzyli sobie, by symbolem Stowarzyszenia Mazurskiego był właśnie bocian, ptak wierny swoim stronom rodzinnym, każdej wiosny powracający do swego gniazda, przynoszący radość i szczęście. Mamy nadzieję, że BOCIANIA POCZTA, którą listonosz będzie przynosił co miesiąc, sprawi Wam również trochę radości".

W październiku 1990 ukazał się pierwszy numer "Masurische Storchenpost", w październiku 2020 numer 383, w tym wydania specjalne, m.in. "Krutyń" - w języku polskim i niemieckim), „Mazurzy", „Johannisnacht - palinocka" (wydanie dwujęzyczne).

"Masurische Storchenpost" wypełniała i wypełnia istotne funkcje czasopisma mniejszościowego. Konsekwentnie realizuje następujące cele: walka o prawa i godność mniejszości, umacnianie poczucia tożsamości, zwiększenie grupowej spójności, przezwyciężanie poczucia wyobcowania, kształtowanie pozytywnego obrazu mniejszości, pielęgnowanie języka niemieckiego, upowszechnianie niemieckojęzycznej literatury byłych Prus Wschodnich, a także literatury polskojęzycznej dotyczącej Warmii i Mazur, kształtowanie dobrego współżycia różnych mniejszości narodowych i etnicznych między sobą, a także z większością społeczeństwa polskiego.

Pismo ma swoich czytelników w kraju i za granicą.

Czytelnikami „Masurische Storchenpost" są w większości ludzie starsi, rodowici mieszkańcy Warmii i Mazur, znający jeszcze dobrze język niemiecki. Niewielki odsetek czytelników stanowią Mazurzy, którzy po wojnie w różnych okolicznościach opuścili ziemię rodzinną i obecnie mieszkają w Niemczech, Danii, Francji, Szwecji. Czytelnikami miesięcznika są także ludzie młodzi. Nie tylko liderzy z organizacji młodzieżowych, działających przy stowarzyszeniach mniejszości niemieckiej, lecz także młodzi ludzie uczący się języka niemieckiego, bez względu na ich narodowość. Pismo otrzymują biblioteki uniwersyteckie i instytuty naukowe.

Działalność dydaktyczna

Polegała głównie na pielęgnowaniu języka niemieckiego. W roku 1990 stan znajomości języka niemieckiego kształtował się następująco: najstarsi członkowie Stowarzyszenia znali język bardzo dobrze. Urodzeni w późnych latach 40-tych, którzy nie chodzili do niemieckich szkół znali język z domu rodzinnego. W małżeństwach mieszanych bywało różnie. Nie zawsze można było przekazać język niemiecki dzieciom i wnukom.

Dlatego też wszystkie imprezy organizowane przez Stowarzyszenie były dwujęzyczne. Stowarzyszenie Mazurskie kultywując dwujęzyczność ludzi pogranicza organizowało od lutego 1994 roku bezpłatne kursy języka niemieckiego dla wszystkich chętnych dzieci (bez 6 względu na tożsamość narodową) w wieku 8-14 lat w Mrągowie, Nakomiadach, Kętrzynie, Krutyni i w Borkach Wielkich, Giżycku, Nawiadach, od roku 2006 w szkole podstawowej w Krutyni, a od 2019 w szkole podstawowej w Pieckach. Kursy prowadzili: Ditmar Roszig, Marta Grützmacher, Marlena Krupa, Irena Gorczyńska, Dora Padusińska i Joanna Padusińska, Hanna Schoenherr, Ewelina Dylak, Aneta Barańska, obecnie Maria Grygo i Joanna Siemaszko.

Dzieci prezentują zdobyte umiejętności językowe podczas „Dnia bajek i legend” – imprezie towarzyszącej podczas Święta Kultury i Spotkań oraz podczas spotkań adwentowych.

Trzydzieści lat to czas na podsumowanie. Zrobiliśmy dużo, ale czy można było zrobić więcej? Na pewno tak.

Największym cieniem w naszej działalności jest niezrealizowanie projektu szkoły średniej z niemieckim językiem nauczania. W latach 90. była taka możliwość; były zabezpieczone środki, były budynki – zabrakło chętnych do prowadzenia szkoły.

Nie doszedł do skutku projekt „Biblioteka na kółkach”, polegający na dowożeniu książek i czasopism do domów naszych członków. Projekt okazał się zbyt kosztowny przy znikomej liczby chętnych.

Były próby utworzenia chóru, ale życie w diasporze uczyniło ten projekt niemożliwym do realizacji na dłuższą metę.

Nie w pełni satysfakcjonuje realizacja projektu „Powrót do języka niemieckiego”.

Zbyt mała była też otwartość. Wiele miejsca i czasu poświęcono umacnianiu własnej, odrębnej tożsamości, ale budowanie mostu porozumienia wymaga stworzenia możliwości wejścia na ten most z obu stron. Wszystkie mniejszości narodowe powinny uczestniczyć w budowie otwartego, pluralistycznego społeczeństwa. Otwarcie się mniejszości niemieckiej na obie strony jest więc niezbędne.

A przyszłość? Następuje zmiana pokoleniowa. Dużo zależy od drugiego i trzeciego pokolenia. Z nadzieją obserwujemy niektóre inicjatywy stowarzyszeń lokalnych i krajowych. Nie sposób wymienić wszystkich, ale na szczególną uwagę zasługują: Stowarzyszenie Anima i Mazurski Teatr Wędrowny, wspólny projekt Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Sorkwitach i Stowarzyszenia „Freunde Masurens” - „Rozmowy Sorkwickie”, „Dzień Mazurski”, którego głównym organizatorem była Diecezja Mazurska i Moja Biblioteka Mazurska wydawnictwa Retman. Jest nadzieja, że przeszłość Warmii i Mazur nie ulegnie zapomnieniu, krainy te ze swoją historią i bogatym dziedzictwem kulturowym zasługują na ocalenie.

Wszystkie nasze plany mogły być zrealizowane dzięki wsparciu finansowemu obu rządów: 7 Ministerstwa Spraw Zagranicznym oraz Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Budowy Republiki Federalnej Niemiec oraz Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji w Warszawie, Samorządu Województwa Warmińsko-Mazurskiego oraz indywidualnym sponsorom.

W imieniu własnym i wszystkich członków Stowarzyszenia Mazurskiego dziękuję za współpracę:

Konsulatowi Generalnemu RFN w Gdańsku, Departamentowi Mniejszości Narodowych i Etnicznych MSWiA w Warszawie, Departamentowi Kultury i Nauki Urzędu Marszałkowskiego w Olsztynie, Związkowi Stowarzyszeń Niemieckich w Opolu, Fundacji Rozwoju Śląska w Opolu, Biskupowi Diecezji Mazurskiej i proboszczom parafii ewangelicko-augsburskich w Mrągowie, Sorkwitach, Kętrzynie, Olsztynie, Giżycku, Wojewódzkiej Bibliotece w Olsztynie, Miejskiej Bibliotece w Mrągowie, Dyrekcjom Szkół Podstawowych w Krutyni i Pieckach, Mazurskiemu Parkowi Krajobrazowemu w Krutyni, Stowarzyszeniu „Freunde Masurens”, właścielom hoteli: „Panoramic – Oscar” w Mrągowie i „Habenda” w Krutyni oraz wszystkim, którzy służyli pomocą i dobrą radą.

PS. Kronika Stowarzyszenia Mazurskiego w polskiej i niemieckiej wersji ukaże się na naszej stronie internetowej w najbliższym czasie.

Załącznik nr 1.

Tematyka seminariów w układzie chronologicznym:

„Kim jesteśmy i czego pragniemy?" (1991),

„Stosunki polsko-niemieckie” (1992),

„Powrót do języka ojczystego” (1993),

"Mniejszość niemiecka w prasie niemieckiej i w prasie polskiej” (1994)

„Stosunki polsko-niemieckie. Od sąsiedztwa do przyjaźni” (1995),

"Czy mniejszość niemiecka może być mostem między narodem niemieckim i polskim?"(1996),

„Żyć' w dwóch językach, żyć w dwóch kulturach. język i tożsamość." (1997),

"Mazury - kraina łącząca ludzi różnego pochodzenia" (1998),

„Przyszłości mniejszości niemieckiej w Polsce” (1999),

„Mieszane rodowody — powód do zadowolenia czy zgryzoty?" (2000),

„Mniejszości narodowe XXI wieku” (2001),

„Małe narody - przezwyciężanie obojętności" (2002),

„Człowiek bez pamięci historycznej jest człowiekiem niepełnym" (2003),

„Gazety niemieckie - naszym chlebem powszednim?" (2004),

 „Uprzedzenia, stereotypy" (2005),

„Mazury - europejskie, polsko-niemieckie pogranicze kulturowe” (2006),

„Współżycie Polaków, Ukraińców i Niemców na Warmii i Mazurach po roku 1945" (2007),

„Biografie wschodniopruskich osobistości. Sławne kobiety" (2008)

„Wspólny podręcznik do nauki historii. Zagrożenie dls tożsamości narodowych czy szansa na lepsze porozumienie?” (2009),

„Tożsamość narodowa, kulturowa naszych dzieci i wnuków” (2010),

„Kto i co kształtuje tożsamość narodową młodzieży z rodzin o niemieckich korzeniach?” (2011)

„Ernst Wiechert – piewca Mazur, przyjaciel prostych ludzi swoich stron rodzinnych – w 125 rocznicę urodzin pisarza” (2012)

„Losy małej mniejszości narodowej na Mazurach: Filiponi” (2013)

„Obraz stron rodzinnych i ich mieszkańców w twórczości Richarda i Fritza Skowronnek, Siegfrieda Lenza, Johannesa Bobrowskiego, Herberta Reinossa i Arno Surminskiego” (2014)

25 lat Stowarzyszenia Mazurskiego i Masurische Storchenpost” (2015),

„Mazurski świat Siegfrieda Lenza” (2016), „Reformacja i jej ludzie” (2017),

„Obraz Mazur i Mazurów w publikacjach „Mojej Bibliotece Mazurskiej“ (2018),

„Dziedzictwo kulturowe Warmii i Mazur we spółczesnej literaturze i sztuce” (2019)

„Blaski i cienie działalności Stowarzyszenia Mazurskiego i Masurische Storchenpost” (z powodu epidemii przełożone na rok 2021).

Załącznik nr 2

Tematyka seminariów w ramach Rozmów Mazurskich

1990 powołanie do życia Stowarzyszenia Mazurskiego

1994 i 1995 "Powrót do języka ojczystego". Metody nauczania języka niemieckiego w domu.

1996 „Obecność języka niemieckiego w rodzinie”

1997 "Obraz Prusów i ich potomków, Mazurów, w literaturze niemieckiej i polskiej, percepcja tej literatury przez współczesnych Mazurów".

1998 "Rola i zadania prasy mniejszości narodowych w Polsce".

1999 „Wojenne i powojenne losy kobiet na Mazurach, w Północnym Szlezwikui w Japonii”

2000 „Zadomowienie w literaturze niemieckiej - ważnym składnikiem naszej tożsamości”

2001 „Czy niezbędne jest „aktywne otwarcie" organizacji mniejszości narodowych na zewnątrz”.

2002 „Mazurskie tradycje, mity i legendy”

2003 „Bóg śpi na Mazurach"

2004 „Dawne idee, plany i sny"

2005 „Mazurzy. Ich świat, ich los - w historii i literaturze"

2006 „Wkład do skarbnicy europejskiego pogranicza: literatura z Mazur"

2007 „Wspólnota europejskich grup narodowościowych"

2008 „Mazurskie rocznice”

2009 „Mazurska kultura pamięci”

2010 „Skarby, jakich nie znamy. Literatura polska w języku niemieckim”

2011 „Mazurzy w niemieckiej literaturze. Zapamiętana rzeczywistość czy fikcja?”

2012 „Losy ludności rodzimej Warmii i Mazur po roku 1945 w polskiej historiografii”

2013 „Mniejszość litewska w literaturze wschodniopruskiej”

2015 „25 lat Stowarzyszenia Mazurskiego”

barbara.willan@gmail.com            

Strona internetowa jest wspierana finansowo przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych Republiki Federalnej Niemiec i Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji.

Redaktor strony internetowej: Ewa Dulna

Skontaktuj się z nami

mail: barbara.willan@gmail.com

tel. 606 680 218

ul. Prosta 17/3

Olsztyn 10 - 029

Zrobione w WebWave CMS