Foto: Radio Olsztyn

W ramach kampanii wizerunkowej Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Niemców na Śląsku Opolskim pt. "Mniejszość niemiecka ma wartość" powstała książka przedstawiająca tę społeczność jako wartość dodaną dla regionu. O wynikach badań przedstawionych w publikacji, ale i wyzwaniach dla mniejszości niemieckiej w Polsce dyskutowano podczas konferencji online 9 i10 grudnia. Socjologowie dr Magdalena Lemańczyk z Instytutu Studiów Politycznych PAN w Warszawie i dr Mariusz Baranowski z Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu na potrzeby badań sytuacji mniejszości w województwie opolskim rozesłali do 280 członków opolskiego TSKN ankiety. Większość z nich wróciła do autorów i pozwoliła przygotować aktualny obraz mniejszości niemieckiej. - W ankietach pytania byty tak skonstruowane, aby dać nam odpowiedź na kilka kluczowych zagadnień. Do nich należy min. charakterystyka społeczno-demograficzna, powody członkostwa w strukturach organizacji mniejszości oraz przejawy dyskryminacji wobec osób narodowości niemieckiej - relacjonował podczas konferencji dr Baranowski.

Zróżnicowana tożsamość

Wyniki badań naukowców pokazały, że ponad połowa członków mniejszości niemieckiej jako identyfikację narodową lub regionalną podaje śląskość, jednocześnie prawie 90% członków organizacji czuje dumę z posiadania niemieckich korzeni i przynależności do organizacji mniejszości niemieckiej. - Ta identyfikacja jest naturalnie mocno zróżnicowana przy rozbiciu na wiek respondentów, gdzie ugruntowaną tożsamość niemiecką mają w szczególnie najstarsi członkowie TSKN, zaś najsłabsza widoczna jest wśród najmłodszego pokolenia - mówi dr Magdalena Lemańczyk. Teoretycznie badacze zauważyli również negatywną tendencję w aktywnym korzystaniu z języka niemieckiego, który wśród najstarszych członków jest bardziej aktywnie używany, wśród młodszych znacznie mniej. - W naszym badaniu jednak nie wzięliśmy pod uwagę najmłodszego pokolenia, które teraz uczęszcza do szkół z językiem niemieckim jako językiem, mniejszości, z większą ilością godzin naucza także własnej historii i kultury. Za kilka lat będą to osoby pełnoletnie i choć nie możemy dziś przesądzać o ich identyfikacji narodowej, są one tym potencjałem, który pozwoli w przyszłości przeżyć mniejszości w regionie - mówiła dr Lemańczyk. Podobnie pozytywnie należy odbierać wysoki odsetek zadowolenia z członkostwa w TSKN, które zdaniem respondentów spełnia ich oczekiwania związane z pielęgnowaniem kultury i języka, historii i tożsamości mniejszości. Całość wyników została zaprezentowana we wspomnianej książce, która jest dostępna w biurze TSKN w Opolu (ul. Konopnickiej 6).

Samo nie przyjdzie

W drugim dniu konferencji naukowcy rozmawiali o perspektywach przyszłościowych mniejszości niemieckiej.   I choć dr Irena Kurasz z Uniwersytetu Wrocławskiego wskazała na podstawi najmniejszych społeczności mniejszości niemieckiej w zachodnich i północnych województwach Polski,

że liczba członków mniejszości drastycznie spada i powstaje problem pokoleniowej zastępowalności, nie jest to problem nieodwracalny.

- Absolutnie trzeba przemyśleć sposób przyciągnięcia i zachęcenia do działania osób młodszych. Oferta kulturalna np. dziś jest w wielu przypadkach mało atrakcyjna dla młodego, pokolenia, ponieważ tworzona jest przez osoby starsze z myślą o sobie - analizowała dr Kurasz, zwracając uwagę także na potrzebę sukcesji władzy w poszczególnych organizacjach

i większą partycypację osób młodszych. Patrząc na przyszłość zorganizowanej mniejszości niemieckiej, przewodniczący TSKN w Opolu Rafał Bartek stwierdził, że wiele zależy właśnie od samych członków mniejszości, jak sami siebie postrzegają i jak się prezentują na zewnątrz. Dlatego wyniki badań zawarte w książce "Mniejszość niemiecka w województwie opolskim jako wartość dodana” mają być nie tylko ujęciem dzisiejszej sytuacji, ale punktem wyjścia do rozmów o kierunkach rozwoju.

Rudolf Urban

(WOCHENBLATT, 18. – 31.12. 2020)

barbara.willan@gmail.com            

Strona internetowa jest wspierana finansowo przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych Republiki Federalnej Niemiec i Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji.

Redaktor strony internetowej: Ewa Dulna

Skontaktuj się z nami

mail: barbara.willan@gmail.com

tel. 606 680 218

ul. Prosta 17/3

Olsztyn 10 - 029

Zrobione w WebWave CMS