Foto: Radio Olsztyn
Niemieckie cmentarze na Mazurach
Na przykładzie Dorntal, do 1929 Cziernien, powiat Ełk, teraz Ciernie
W powiecie Ełk prawie każda ze 160 miejscowości miała przed 1945 rokiem własny cmentarz. Należą one niewątpliwie do pozostałości nieruchomych dóbr kultury Niemców. Większość z nich, w szczególności na terenach wiejskich, nie jest od roku 1945 dokumentowana i trudna do znalezienia. Często też nie do odkrycia w rysunkach topograficznych, stoi się przed nim i nie wie, że przed oczyma ma się cmentarz. Nie ma żadnego pisemnego dowodu, a i księgi kościelne występują sporadycznie. Tak też było w Cziernien, od 1929 roku Dorntal, świadków czasu też już nie ma wśród nas.
* Z powodu działań mających na celu wybudowanie drogi zaplanowano i już nawet wybudowano bezwiednie jej trasę przez cmentarz w Dorntal.
s.a. diesen link: http://www.s61-szczuczyn-elk.pl/opis-kontraktu/
Teren byłego cmentarza wsi Ciernie. Znajduje się on na trasie budowy Via Baltica.
https://lyckfotomuzeum.wordpress.com/2020/12/28/ciernie-niem-cziernien-1929-1945-dorntal-cmentarz/?fbclid=IwAR2StQqcOU-qWOCenY7yTw_PbDz6psjB_JGaoG9ItPwx_S72R3XkWNh6U2I
Zniszczone, uszkodzone opaski betonowe i nagrobki, które zgromadzone leżą w pobliżu.
https://lyckfotomuzeum.wordpress.com/2020/12/28/ciernie-niem-cziernien-1929-1945-dorntal-cmentarz/?fbclid=IwAR2StQqcOU-qWOCenY7yTw_PbDz6psjB_JGaoG9ItPwx_S72R3XkWNh6U2I
Cmentarz był oddalony od serca miejscowości Dorntal, nieco na południe od granicy miasta w kierunku Krassau.
Firma budowlana podjęła konieczne kroki, to znaczy poinformowała:
- Gminę Ełk ( Wójt Gminy Ełk)
- Urząd ochrony zabytków (Wojewódzki urząd ochrony zabytków)
- i z racji tego, że był to cmentarz ewangelicki także gminę ewangelicką w Piszu.
W pracę włączono także eksperta (archeologa), aby dokonał on szczegółowych oględzin i sporządził dokumentację.
W tym momencie, styczeń 2021, nie podjęto jeszcze decyzji co dalej się wydarzy. Dlatego też skontaktowałem się z polskimi władzami za pośrednictwem Stowarzyszenia „Blusztyn”, polskie stowarzyszenie zajmujące się utrzymaniem starych cmentarzy, i zaproponowałam im przeniesienie cmentarza z Dorntal do Kalkofen/Chrzanowo. Wraz z naszym „Stowarzyszeniem wspierania niemieckich dóbr kultury w Chrzanowie (stow.zarejestr.)“ przeprowadzaliśmy renowację cmentarza w Kalkofen od 1995r. i udokumentowaliśmy i zarejestrowaliśmy go w polskim urzędzie.
Dzisiaj obszar ten (ok. 2500 m2) jest miejscem częstych odwiedzin. Cmentarz ten wspominany jest, także graficznie, w książkach turystycznych powiatu, przeniesienie go z innego miejsca odbyło się na podstawie oficjalnej zgody.
Zaproponowałem przeniesienie całego cmentarza z Dorntal do Kalkofen w sposób godny, to znaczy:
- szczątki, ewentualnie pozostałości znajdujące się w grobach złożyć w małych trumnach
- inne dowody istnienia cmentarza w Dorntal przenieść do Kalkofen/Chrzanowo
- przeprowadzić szczegółową dokumentację i rejestrację, także graficzną, zdjęcia i plany
- postawić tablicę pamiątkową (w języku niemieckim i polskim) w Kalkofen/Chrzanowo.
Następnie przygotować w sposób godny ceremonię przeniesienia w Kalkofen/Chrzanowo.
W załączeniu znajduje się ujęcie z lotu ptaka cmentarza w Kalkofen.
Mam prośbę do byłych mieszkańców powiatu Ełk, w szczególności Dorntal:
- Kto wie coś o tym cmentarzu?
- Kto może powiedzieć gdzie dokładnie leżał ten cmentarz?
- Kto posiada zdjęcia, plany tego terenu?
30 stycznia 2021 Reinhard Donder
* Via Baltica jest jedną z najważniejszych europejskich dróg transportowych przez Polskę. Jej główną częścią jest trasa S61.
Droga szybkiego ruchu S61 jest fragmentem polskiego odcinka międzynarodowego korytarza. Głównym zadaniem S61 jest połączenie krajów bałtyckich z Europą Zachodnią.
barbara.willan@gmail.com
Strona internetowa jest wspierana finansowo przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych Republiki Federalnej Niemiec i Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji.
Redaktor strony internetowej: Ewa Dulna
Skontaktuj się z nami
mail: barbara.willan@gmail.com
tel. 606 680 218
ul. Prosta 17/3
Olsztyn 10 - 029
Zrobione w WebWave CMS