Ostrykół, jeden z dwóch zachowanych drewnianych kościołów na Mazurach

"2 km na północ od Prostek wśród bagien nad Ełkiem-Łęgiem leży miasteczko Ostrykół (Ostrokollen) o 400 mieszk., niegdyś centrum handlu pogranicznego, obecnie podupadłe z powodu rozwoju Prostek. Kronika miejscowa zapisuje, że 8.października 1656 Tatarzy po zwycięstwie zabili w tutejszej parafii 95 osób, uprowadzili w jasyr 1 623. Okolica piaszczysta. Kościół drewniany, bezstylowy z czworoboczną wieżą, zbudowany w r. 1667, ołtarz barokowy z r. 1683 z rzeźbą Ukrzyżowania. Świecznik mosiężny z XVII w. zdobi postać Jowisza z piorunami w ręku", tyle o kościele w miejscowości Ostrykół napisał w swoim przewodniku z 1923 r. Mieczysław Orłowicz. We wsi znajduje się dawny ewangelicki drewniany kościół z 1667 roku, jeden z nielicznych na Mazurach.

Kościół w miejscowości Ostrykół jest budowlą barokową, całkowicie wykonaną z drewna. Wzniesiono ją w konstrukcji zrębowej (niem. „Gehrsatz“).

Elementy narożne (węgieł) połączono w technice na tzw. jaskółczy ogon. Przylega do niej wieża dzwonnicza o konstrukcji szkieletowej ze spiczastym, czteropłaszczyznowym dachem zakończonym iglicą. Całość posadowiono na podmurówce z kamienia polnego. Wnętrze, o formie trójnawowej bazyliki, podzielono filarami podtrzymującymi boczne empory.

Jest to trzynawowa budowla, z nawą główną dość szeroką i dwiema bocznymi, utworzonymi przez filary podtrzymujące balkony. W prezbiterium znajduje się ołtarz barokowy z 1683r. W jego nawie umieszczono krzyż z figurą ukrzyżowanego Chrystusa z 1839 r. Przy ołtarzu znajdują się dwie figury aniołów: stojącego i w locie, a po ich bokach dwa mosiężne świeczniki z XVII w. Charakterystyczne są też kręcone kolumienki w ołtarzu, posiadające kapitele korynckie. Całe prezbiterium oddzielone jest od reszty kościoła drewnianymi balustradami. W kościele znajdują się organy z 1799 r. (obecnie w remoncie). Na chórze widoczne jest zabytkowe poroże jelenia. Przy wejściu znajduje się tablica w języku niemieckim upamiętniająca poległych mieszkańców z I wojny światowej. Za kościołem w niewielkim metalowym ogrodzeniu znalazł miejsce spoczynku jeden z pastorów Herman Schrage.

Z kościelnymi organami związana jest pewna historia, która została przedstawiona na:

https://www.ostpreussen.net/ostpreussen/orte.php?&bericht=20&&_l=2

W oryginale o organach można przeczytać na:

http://archiv.preussische-allgemeine.de/2009/paz3809.pdf

Około 1900 roku, kiedy organy się popsuły, tymczasowo korzystano z fisharmonii, na której grał nauczyciel i organista Jan Heinrich (1875 – 1966) z Kalinowa. Syn Jana Heinricha, Richard, który pracował w Bochum jako technik, odkrył instrument podczas odwiedzin rodzinnego domu. Zabrał zapomnianą i porzuconą w stajni rodziców fisharmonię do Bochum, gdzie ją zreperował. W 1968 r. po udarze, kiedy już nie mógł grać, podarował fisharmonię córce swojej pierwszej żony, Sigrid Wormland z Velbert. Ponieważ po tak długim czasie instrument nie grał zbyt dobrze, rodzina Wormland podarowała go Mniejszości Niemieckiej w Ełku. W ten sposób fisharmonia wróciła do swej dawnej ojczyzny.

Tekst: M. Grygo

Foto.: K. Grygo

barbara.willan@gmail.com            

Strona internetowa jest wspierana finansowo przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych Republiki Federalnej Niemiec i Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji.

Redaktor strony internetowej: Ewa Dulna

Skontaktuj się z nami

mail: barbara.willan@gmail.com

tel. 606 680 218

ul. Prosta 17/3

Olsztyn 10 - 029

Zrobione w WebWave CMS