Symbole i motywy na cmentarzach ewangelickich.

Odwiedzając cmentarze pewnie nie raz każdy z nas zastanawiał się nad kodem symbolicznym, czy przesłaniem ideowym rzeźb, znaków roślinnych oraz geometrycznych ozdabiających tablice nagrobne, postumenty lub ramy. Cmentarze to nie tylko zapis historii, lecz również obraz zawikłanej nieraz symboliki. Detale, które ozdabiają grób, mocniej akcentują i wprowadzają w dramat śmierci, ale i estetyzują, łagodzą nagłą śmierć.Czasami symbole na tablicach nagrobnych mogą być ujęte w skomplikowane przedstawienia i wtedy trudno zinterpretować ich znaczenie, mogą też występować jako pojedynczy symbol. Na cmentarzach ewangelickich można spotkać motywy odnoszące się do tematu śmierci i kruchości życia oraz przemijania.Podczas ostatnich prac na cmentarzu w Krutyni przeanalizowano nagrobek Edmunda Gronskiego pod względem symboliki poszczególnych motywów, które znajdują się na nagrobku. Czoło nagrobne (tablica) zarezerwowane było na zwroty wprowadzające, stanowiące deklarację wiary zmarłego. Na ww. cmentarzu najczęściej spotykamy zwroty: "Hier ruhet in Gott..."/"Tu spoczywa w Bogu...". Następnie pojawiają się dane o osobie zmarłej oraz dane biograficzne [imię i nazwisko, data urodzenia i śmierci] "...mein lieber Mann unser guter Vater der Königl. Förster Edmund Gronski geb. 7.12.1860, gest 15.1.1906."/ "... ukochany mąż, dobry ojciec, leśniczy Edmund Gronski urodzony 7.12.1860 r., zmarł 15.1.1906 r.".Zwieńczeniem inskrypcji są sentencje pełniące funkcję wyznania wiary i miłości do osoby zmarłej:Dem Augen fern, dem Herzen ewig nah!"/ „Daleko od oczu, ale sercu wiecznie bliski“. Na nagrobku Edmunda Gronskiego zidentyfikowano charakterystyczne motywy roślinne, geometryczne oraz symbole religijne.Krzyż to symbol wiary (wyznania), zbawienia i zmartwychwstania, a także poddania się woli Boga.Kwiat na nagrobkach to symbol młodego życia, radości, zwycięstwa nad śmiercią, nadziei, łaski bożej. Kwiat zwiędły lub złamany to symbol przerwanego życia. Motyw kwiatów pojawia się przede wszystkim na grobach osób zmarłych młodo lub w sile wieku.Koło - symbol cykliczności, nieskończoności, doskonałości.Czoło nagrobne (tablica) umieszczona jest na postumencie, formowanym jako pień drzewa dębowego z widoczną korą i odciętymi gałęziami. W Piśmie Świętym drzewo stanowi alegorię przemijania życia ludzkiego, jak również nadziei zmartwychwstania. Wyrastanie z pnia ściętego drzewa młodych pędów porównane jest natomiast w Księdze Hioba do człowieka, który dopiero u kresu czasów zostanie obudzony do życia. Ścięte drzewo w dziewiętnastowiecznej symbolice sepulkralnej miało oznaczać nagłą śmierć, jednak wyrastające z niego młode listki zgodnie z wymową biblijną sugerują nadzieję na odrodzenie się w nowym życiu, czyli zmartwychwstanie.

Fot. Ewa Dulna, Maria Grygo

barbara.willan@gmail.com            

Strona internetowa jest wspierana finansowo przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych Republiki Federalnej Niemiec i Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji.

Redaktor strony internetowej: Ewa Dulna

Skontaktuj się z nami

mail: barbara.willan@gmail.com

tel. 606 680 218

ul. Prosta 17/3

Olsztyn 10 - 029

Zrobione w WebWave CMS