water droplets on a leaf
17 września 2025

Noc Świętojańska 

Noc świętojańska to święto przywitania lata, związane z letnim przesileniem i najdłuższym dniem roku, wywodzące się jeszcze z pogańskich obrzędów Słowian.

Obrzędy Nocy Świętojańskiej obejmują rytuały związane z ogniem, wodą i roślinami, mające zapewnić pomyślność, zdrowie i płodność oraz chronić przed złymi mocami. Kluczowe zwyczaje to: palenie i skakanie przez ogniska, w których symbolicznie wypędza się zło; kąpiele w rzece lub jeziorze, które miały wzmacniać zdrowie; plecenie i puszczanie wianków na wodę, będące wróżbą matrymonialną; oraz poszukiwanie kwitnącego kwiatu paproci, symbolu wielkiego szczęścia i bogactwa. 

Słowianie wierzyli, że tylko raz w roku, w dzień św. Jana, zakwita paproć. Ten mityczny kwiat, który nie istnieje w naturze, ma dawać tym, którzy go zerwą i zachowają przy sobie, cudowne moce. 

W rzeczywistości paprocie nie mają kwiatów, ponieważ nie są roślinami nasiennymi. Rozmnażają się przez zarodniki, chociaż zdaniem niektórych botaników np.kwiaty paproci. naręcznicy samczej mogą przypominać poszukiwany kwiat paproci .

Wierzono, że tego dnia najlepiej zbierać zioła lecznicze, ponieważ rośliny otrzymują wielką moc od słońca i ziemi] . Niektóre zioła zbierano w nocy, inne po południu przed obiadem, a jeszcze inne przy porannej rosie] . Podczas zbierania ziół leczniczych odmawiano specjalną modlitwę.

Ze świętem tym zawsze wiązało się dziewięć (magiczna liczba) roślin, choć w różnych rejonach były one inne. Zawsze niezastąpiona była bylica. Pleciono z niej wieńce, którymi panny przewiązywały się w pasie, przyozdabiano nią domy, by chroniła przed chorobami i odpędzała złe moce... były też inne rośliny, takie jak mniszek lekarski, arnika górska, rumianek pospolity, dziki bez czy służący do odganiania demonów dziurawiec zwyczajny. Bo zioła zerwane w Noc Kupały również miały czarodziejską moc. Zrywano je jeszcze zanim pierwszy ptaszek zaśpiewał, wito z nich wianki, suszono pod poduszką, używano jako leku przeciwko wszelkim chorobom. 

 

https://modr.pl/kultura-obyczaje-folklor/

 

Najsłynniejszym polskim utworem o Nocy Świętojańskiej (Sobótce) jest "Pieśń świętojańska o Sobótce" Jana Kochanowskiego – cykl dwunastu pieśni, który opisuje ludowe obrzędy związane z wigilią św. Jana, takie jak rozpalanie ognisk, wróżenie z wianków i tańce przy ogniskach Każdą z pieśni wykonuje jedna z panien.  A zaczyna się tak: 

 

Gdy słońce Raka zagrzewa,

A słowik więcej nie śpiewa,

Sobótkę, jako czas niesie,

Zapalono w Czarnym Lesie….. 

  1. pl
  2. de
Mobile menu

barbara.willan@gmail.com            

Strona internetowa jest wspierana finansowo przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych Republiki Federalnej Niemiec i Ministerstwo Spraw Wewnętrznych       i Administracji.

 

Redaktor strony internetowej: Ewa Dulna

Skontaktuj się z nami

mail: barbara.willan@gmail.com

tel. 606 680 218

ul. Prosta 17/3

Olsztyn 10 - 029

 

https://stowarzyszeniemazurskie.pl/

https://stowarzyszeniemazurskie.pl/de

Zrobione w WebWave CMS